Duurzaamheid

To do list Duurzaamheid 2021/2022:

Duurzaamheid breed

• Begin 2022 is de Green Deal voor Halfweg-Molenwatering met het BIZ-bestuur en diverse andere partners gesloten. Hierin staan doelen en uitvoeringsmaatregelen voor de komende jaren op het gebied van energie, circulariteit en klimaatadaptatie. Diverse activiteiten zijn al uitgevoerd of in uitvoering.
• Duurzaamheid is verder verankerd in de nieuwe prestatieafspraken met woningcorporaties.
• Duurzame bedrijfsvoering en ruimtelijke ontwikkelingen: duurzaamheid wordt steeds verder verankerd in de gemeentelijke organisatie. Programma Duurzaamheid heeft in 2022 op diverse thema's en bij diverse aanbestedingen ondersteund met als doel reguliere werkprocessen en handelswijzen (verder) te verduurzamen. Ook zijn de voorbereidingen getroffen voor een reeks dialoogsessies tussen (decentrale) gemeentelijke inkopers en ondernemers op de thema's lokaal en duurzaam inkopen, die in de eerste helft van 2023 zullen plaatsvinden.
• Ontwikkelingen op duurzaamheid worden gevolgd en toegepast op de verschillende pijlers, energietransitie, klimaatadaptatie en circulariteit .

Warmtetransitie
Nissewaard zet de komende jaren eerst in op het realiseren van besparing in woningen en gebouwen en het samen met andere gemeenten onderzoeken van de potentiële alternatieve warmtebronnen geothermie en restwarmte. In twee wijken wordt gewerkt aan een plan om deze wijken ‘aardgasvrij-ready’ te maken in de periode tot 2030.

• In de wijk De Hoek en de buurten Vogelenzang-Zuid/Akkers-Centrum is gewerkt aan warmteprocesplannen om deze wijken aardgasvrij-ready te maken in de periode tot 2030. Deze plannen zijn ontwikkeld in nauw overleg met de woningcorporaties en bewoners, door middel van partnerbijeenkomsten, bewonerswerkgroepen en bewonersavonden. De plannen bevatten een handelingsperspectief voor bewoners (huur en koop), een stappenplan voor gemeente en woningcorporaties en een intentieverklaring tussen gemeente en woningcorporaties.
• Er is bij het ministerie van BZK een specifieke uitkering aangevraagd en verkregen voor laagdrempelige energiebesparing in woningen (RREW-regeling). Deze was ook toegankelijk voor huurders. Binnen dit project zijn pakketten verstrekt met energiebesparende maatregelen, zijn collectieve inkoopacties opgezet, is inzet van energiecoaching gecontinueerd en uitgebouwd en zijn diverse activiteiten gericht op voorlichting en activering uitgevoerd.
• Er is een start gemaakt met de aanpak energiearmoede. Hierin wordt in samenwerking met het Sociaal Domein ingezet op het realiseren van energie- en kostenbesparing bij de doelgroep in energiearmoede, door het activeren, informeren en ontzorgen van deze doelgroep. Deze aanpak loopt door in 2023.
• De transitie naar aardgasvrij is verder verankerd in de nieuwe prestatieafspraken met woningcorporaties:
  • Corporatiewoningen met E, F, of G energielabel dienen uiterlijk in 2028 verduurzaamd te zijn. In dat kader delen corporaties met elkaar hun plannen van aanpak.
  • Om energiearmoede te bestrijden worden er vanaf 2023 geen nieuwe woningen met E, F, of G energielabel toegevoegd aan de bestaande verkoopportefeuille van woningcorporaties.
  • De gemeente zet de in 2022 verkregen subsidie om (potentiële) energiearmoede tegen te gaan zo effectief mogelijk in en betrekt de woningcorporaties hier actief bij.
  • Woningcorporaties werken mee aan de ontwikkeling van een gemeentelijke en eilandbrede warmtestructuur en denken met de gemeente mee in de bepaling van de volgende wijken, buurten en/of kernen waarvoor een wijkwarmteplan wordt opgesteld.
• Op Voorne-Putten hebben we actief samengewerkt met de andere gemeenten om stappen te zetten in de warmtetransitie. Er wordt onder andere gewerkt aan een richtgevend toekomstbeeld van de eilandbrede warmtestructuur en er is sprake van kennisdeling.  Deze samenwerking wordt voortgezet in 2023.
• Lokaal en in RES-verband wordt de haalbaarheid van collectieve warmtebronnen als restwarmte en geothermie onderzocht. Deze verkenning en onderzoeken lopen door in 2023.

Energietransitie

• Ontwikkeling eigen windlocatie Plaatweg/Brielse Maasdijk

In juni 2022 heeft HVC Landwind het Ontwerp-Voorkeursalternatief (VKA) met vijf windturbines verspreidt over de west- en oostkant van de Hartelkering openbaar gemaakt. Tevens hebben er in juni drie openbare inloopavonden plaatsgevonden, met aanwezigheid van ontwikkelaar, gemeente, DCMR, Arcadis, HVC Landwind, The Imagineers, Voorne-Putten Energie (VPE) en het Bewonersplatform. Het Bewonersplatform heeft kennisgenomen van het Ontwerp-Voorkeursalternatief en heeft hierop hun visie en advies uitgebracht aan het college. Tussen de portefeuillehouder Duurzaamheid en HVC zijn verschillende gesprekken gevoerd over het VKA. Ook heeft er een kennismakingsgesprek plaatsgevonden tussen de portefeuillehouder Duurzaamheid en de Gedeputeerde Potjer over het windproject. Eind 2022 heeft HVC de vergunningaanvraag, inclusief de uitkomsten van de MER ingediend bij de gemeente. Deze aanvraag wordt momenteel beoordeeld op ontvankelijkheid.

-       Ontwikkeling zon op water Berenplaat: faciliteren initiatief Evides

In maart 2021 hebben drinkwaterbedrijf Evides en de gemeente Nissewaard een intentieverklaring afgesloten voor het ontwikkelen van een drijvend zonnepark op het spaarbekken bij de Berenplaat.
Als eerste stap in de ontwikkeling van het zonnepark gaat Evides starten met een opstelling van 3 ha aan zonne-energie. Voor deze eerste fase is in 2022 vergunning aangevraagd en verkregen door Evides. De aanleg van de eerste fase wordt in 2023 voorzien. Naar verwachting kan deze rond 2025 opgeschaald worden naar de beoogde totale oppervlakte van 30 ha aan zon.

• Ontwikkelingen zon op dak

Als een van de actiepunten vanuit de afgesloten Green Deal is een actie op het bedrijventerrein Halfweg-Molenwatering gestart om bedrijven te ondersteunen bij het aanleggen van zonnepanelen op het dak (en andere energiemaatregelen). Met ruim een tiental bedrijven is op basis van deze actie een aanvullende subsidie aangevraagd bij de Provincie Zuid-Holland. Deze subsidie is verkregen en de plaatsing bij de bedrijven staat gepland voor 2023.
Vanuit de RES organisatie is in 2022 gestart met een versnellingsproject voor zonneoverkappingen bij parkeerplaatsen. De gemeente Nissewaard is hierbij aangesloten en in 2023 zullen de resultaten van dit project opgeleverd worden.

• Start herijking RES 2.0:

In 2021 is de Regionale Energiestrategie (RES) regio Rotterdam - Den Haag 1.0 vastgesteld. In het Klimaatakkoord is afgesproken om de RES elke 2 jaar te herijken. In de regio Rotterdam – Den Haag zijn uitgangspunten afgesproken voor het herijkingsproces. Dit heeft geleidt tot de Uitgangspuntennotitie RES 2.0. Ook is een Plan van Aanpak RES 2.0 opgesteld, waarin langs een tijdlijn is uitgewerkt hoe de regiepartijen gezamenlijk de RES 1.0 willen herijken tot de RES 2.0.

• Vervolg samenwerking Voorne-Putten RES en Warmte 2022-2023:

Gemeente Nissewaard werkt sinds 2019 nauw samen met de gemeenten op Voorne-Putten bij de ontwikkeling van de Regionale Energiestrategie (RES) regio Rotterdam – Den Haag en de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Uit de uitvoering van de RES 1.0, de herijking RES 2.0  en uitvoering van de Warmtetransitievisie Voorne-Putten vloeit een scala aan activiteiten voor de gemeenten voort. Voor deze nieuwe fase, waarin overgeschakeld wordt van visievorming naar planvorming en uitvoering, is eveneens de behoefte uitgesproken om op onderdelen de eilandbrede samenwerking te continueren en de organisatie hiervan effectief en efficiënt te borgen. Hiertoe is een notitie opgesteld en is bestuurlijk een samenwerkingsconvenant gesloten. De samenwerking in 2022-2023 is gericht op opgaven voor de gemeentegrensoverschrijdende zoekgebieden uit de RES 1.0 en op uitvoering van activiteiten waar eilandbrede samenwerking meerwaarde biedt.

• Stimulering energiebesparing en duurzame opwek in koopwoningen:

• Het gemeentelijk energieloket heeft honderden inwoners ondersteund in het verduurzamen van hun woning.
• Ook in 2022 hebben we de uitvoering van de duurzaamheidslening voor particuliere woningeigenaren voortgezet. Door de energiecrisis is het aantal aanvragen sterk toegenomen en is het budget tussentijds verhoogd.

• De transitie naar een CO ₂ -vrij energiesysteem is verder verankerd in de nieuwe prestatieafspraken met woningcorporaties:

• Woningcorporaties participeren in het opstellen van een dakenstrategie, waarin de opwekking van duurzame energie (zonnepanelen) en klimaatadaptatie (groene daken) samenkomen. In dat proces bepalen zij tevens hun bijdrage daaraan.

Circulair

• Samen met Reinis hebbenwe de mogelijkheden tot het komen tot een circulair ambachtscentrum verkend. Dit onderzoek loopt door in 2023.
• Samen met de provincie en de andere gemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden hebben we een leerkring Circulair bouwen opgezet, gericht op gemeenten en woningcorporaties
• In een pilot hebben we een groep horeca-ondernemers in de gemeente gecoacht op het gebied van voedselverspilling. Hierdoor hebben zij diverse maatregelen in hun bedrijfsvoering geïmplementeerd die voedselverspilling hebben verminderd.
• Bewustwordingscampagne wordt gecontinueerd
• Circulair is verder verankerd in de nieuwe prestatieafspraken met woningcorporaties:

• Corporaties en gemeente zetten hun deelname aan de leerkring Circulair Bouwen op de Zuid-Hollandse Eilanden voort. Kennis die daar wordt vergaard delen de deelnemers binnen en tussen hun organisaties, met als doel circulaire principes te verweven in toekomstige projecten en processen. Vanwege prioriteitsstelling neemt De Zes Kernen hier niet actief aan deel.

Klimaatadaptatie

• Klimaatadaptatie in de particuliere ruimte: In vervolg op het proefproject 'Klimaat in eigen tuin' en de tijdelijke stimuleringsregeling voor groene daken ontwikkelen van gemeentebrede vervolginzet op het stimuleren van klimaatbestendige tuinen, inclusief bewustwordings- en stimuleringsmaatregelen (o.a. regentonnen, groene daken, wijkacties).
  • Na het afronden van het proefproject ‘Klimaat in eigen tuin’ is verder gewerkt aan het Actieplan Groene Tuinen. Samen met interne en externe partners is er een set aan samenhangende acties uitgewerkt om de inwoners de komende jaren te stimuleren en faciliteren om de tuin te vergroenen. Op dit moment ontbreekt de personele capaciteit om te starten met het Actieplan, verwacht wordt dat deze inspanning opgepakt wordt in het voorjaar van 2023.
  • Sinds 2021 loopt de subsidieregeling Groene Daken. Hiermee verstrekken we kleinschalige subsidies om het aanleggen van groene daken te bevorderen bij bewoners, er zijn sinds 2021 ruim 90 aanvragen behandeld. Een gemiddeld groen dak kan 20 liter water per m ² opvangen. Dit betekent dat er ruim 39.084 liter water wordt opgevangen met de groene daken die zijn geplaatst met deze subsidie.
  • Vanuit de vervangingsopgave worden de komende jaren de beschoeiingen langs de watergangen vervangen. Daar waar de beschoeiing grenst aan tuinen van inwoners, wordt een ingezet op bewustwording over een klimaatbestendige en biodiverse inrichting van de tuin. Dit project loopt verder in 2023.
  • Uitvoering gegeven aan de motie slimme regenton, In 2022 zijn de voorbereidingen gedaan om de Slimme regenton te realiseren bij de kinderboerderij de Trotse Pauw, verwachting is dat deze geplaatst wordt in het voorjaar van 2023.
• Klimaatadaptieve bedrijfsvoering: Ontwikkelen van richtlijnen klimaatadaptatie en deze doorvertalen naar inrichtingsprincipes in de Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (LIOR), uitvoeren van een verkenning naar de mogelijkheid om aan te sluiten bij het convenant klimaatadaptief bouwen, en faciliteren van inspiratie en handvatten voor het toepassen van klimaatadaptatie in werkprocessen.
  • Gezien de beperkte personele capaciteit is hier geen voortgang op. De landelijke ontwikkelingen brengen de meetlat dichterbij en deze wordt in 2023 besproken en wordt mogelijk wetgevend. Hierop voorbereidend is het van belang dat er hier inzet op gepleegd wordt, op welke manier de gemeente Nissewaard dit wil implementeren.
• Onderzoek klimaatbestendig stedelijk watersysteem.
  • Deze inspanning wordt gezien de beperkte personele capaciteit gestart in 2023.
• Meekoppelkansen klimaatadaptatie: Ondersteunen van circa 5 uitvoeringsprojecten voor het meekoppelen van klimaatadaptatie door het aanvragen van aanvullende rijksmiddelen en het brengen van kennis.
  • Er zijn meekoppelkansen verzilverd in het project vervanging beschoeiingen, project Schiekamp Noord en het project Metro Busstation. Voor de laatste twee is een aanvraag gedaan in de impulsregeling Klimaatadaptatie van het rijk.
• Coördinatie klimaatadaptatie voor werkregio Voorne-Putten: Opzetten van een governance en verantwoordingsstructuur voor nieuwe deltaplan ruimtelijke adaptatie-werkregio Voorne-Putten, coördineren van het keuzeproces voor op te voeren projecten voor de impulsregeling klimaatadaptatie, het indienen van de impulsaanvraag voor de werkregio en het vervolgens verantwoorden van de besteding van de toegekende middelen. Rapporteren naar het Rijk over de voortgang van de eerste cyclus stresstest-risicodialoog- uitvoeringsagenda klimaatadaptatie op Voorne-Putten.
  • In 2022 is de samenwerkingsovereenkomst vastgesteld en ondertekend door de partijen in de DPRA (Deltaplan Ruimtelijke adaptatie) Werkregio Voorne-Putten. Verder is de aanvraag voor de impulsregeling Klimaatadaptatie voor de verschillende projecten op Voorne-Putten ingediend. Het is nog niet zeker hoeveel middelen we hiervoor beschikbaar krijgen, hierover ontvangen wij bericht in het voorjaar van 2023.

• Klimaatadaptatie is verder verankerd in de nieuwe prestatieafspraken, voor 2023, met woningcorporaties:
  • Woningcorporaties participeren actief in het actieplan Groene Tuinen dat de gemeente in 2023 opstelt. Het actieplan moet leiden tot een samenhangende set van acties en initiatieven om inwoners te stimuleren om hun tuinen groen en klimaatadaptief in te richten. Afgesproken is hierbij ook aandacht te hebben voor het onderhoudsluw of -vrij houden van tuinen van seniorenwoningen en de uitstraling van tuinen.
  • In 2023 onderzoeken gemeente en woningcorporaties samen hoe ze landelijk beleid en regelgeving over klimaatadaptieve, circulaire en natuurinclusieve bebouwde omgeving lokaal kunnen toepassen bij nieuwe en bestaande huurwoningen en bijhorende percelen, en of ze deel willen nemen aan het convenant Toekomstbestendige Woningbouw.